Chomh fada agus is féidir liom a dhéanamh amach níor glacadh an chéad chéim eile ar an ócáid sin, ach ag cruinniú an Aontais i 1915, nuair a léigh an tAth. Séamus ach Leanacháin as Béal Feirste páipéar a bhí mórán ar an téad céanna. Tar éis an cheist a chíoradh athuair, toghadh coiste sealadach le dul i mbun oibre. Tháinig an coiste seo le chéile i mBaile Átha Cliath lé Fhéile Bríde 1916 agus shocraigh siad go ngairmí an chéad chruinniú ginearálta de “Cumann na Sagart nGaedhealach” i Maigh Nuad ar lá an Aontais mí Meithimh ina dhiaidh sin. Iarradh ar an tAth. Tomás de Bhál as Fairche Luimní léacht a thabhairt ar an ócáid sin ar ghluaiseacht teangtha i dtíortha éagsúla ar Mhór-Roinn na hEorpa.
Faoin am a tháinig an cruinniú sin le chéile bhí Éíre múscailte as a suan ag íobairtí na Cásca. Bhí an Ginearál Maxwell i ndiaidh iarraidh ar an Dr. Ó Duibhir, Easpag Luimní, pionós a ghearradh ar bheirt shagart dá chuid a bhí ró-chabhrach leis na hÓglaigh, rud a thuill freagra do Maxwell nach raibh sé ag súil leis an ionsaí géar ón Easpag ar pholasaí Shasana in Éirinn. Agus b’eol don chléir a tháinig chuig an chruinniú go raibh leachtaí, an tAth de Bhál, ar dhuine de bheirt shagart a tharraing fearg Maxwell orthu féin.
Caint leannta a thug an tAth. de Bhál do chruinniú tionscnaimh Chumann na Sagart nGaedhealach. Labhair sé faoi na hiarrachtaí a rinneadh chun teacht i gcabhair ar an Phléimeannais a shaibhriú agus a neartú, ní amháin mar chosaint ar an náisiúin ach mar scrín ar an Chreideamh. Bá léir gur theastaigh uaidh go ndéanfadh an cumann nua an rud céanna in Éirinn.
Nuair a bhí an leacht thart cuireadh Cumann na Sagart nGaedhealach ar bun go hoifigiúil. Toghadh an tAth. Séamus Mac Leanacháin as Dúin agus Coinnire mar chéad rúnaí náisiúnta agus an tAth. Padraig Ó Conaill as fairche na Mí mar chisteoir. Bhí ionadaí ó gach fairche le bheith ar an choiste náisiúnta sin timpeall 30 ar fad, ach mar a fheicimid ar ball, d’fhán a bhformhór ar pháipéar amháin.