General conclusion from this study: biblical learning in Ireland in 6th-8th cent. mature and active, to flourish later inthe many writings brought to our attention by Bernhard Bischoff.

[1] Féach M. Mac Conmara, “De initiis: Apocrafa, an Biobla agus Léann Luath-Eaglais na hÉireeann”, in Sacred Histories. A Festschrift for Mire Herbert¸Baile Átha Ciath, 2015, lgh.199-208, ag 199.

[2] B. Bischoff, “Wendepunkte in der Geschichte der lateinischen Exegese im Frühmittelalter”, no. 22, in Sacris Erudiri 6 (1954), 189-281; eagrán leasaithe Mittelalterliche Studien. Ausgewählte Aufsätze zur Schriftkunde und Literaturgeschichte, vol. 1, Stuttgart: Hiersemann, 1966, lgh. 205-273; aistriúchán Béarla, “Turning-points in the History of Latin Exegesis in the Early Middle Ages”, by Colm O’Grady, in Biblical Studies. The Medieval Irish Contribution, ed. M. McNamara (Proceedings of the Irish Biblical Association 1), Dublin: Dominican Publications, 1976, lgh. 73-160, ag 78-79.

[3] P. Ó Néill, “The earliest dry-point glosses in Codex Usserianus Primus”, in “A Miracle of Learning”. Studies in Manuscripts and Irish Learning. Essays on honour of William O’Sullivan, Toby Barnard et al. (eds.), Aldershot: Ashgate, 1998, lgh. 1-28.

[4] Sancti Columbani Opera (Scriptores Latini Hiberniae “), ed. G.S. Murdoch Walker (Dublin: Dublin Institute for Advanced Studies, 1970), 10-11.

[5] Tá an cheist sin cíortha agam in M. McNamara, “Two Early Irish Biblical Commentaries (c.650-850 CE)”, Proceedings of the Irish Biblical Association 39 (2016), 88-103, ag 88-99.

[6] Apponii In Canticum Canticorum Expositionem, CCSL 19, ediderunt Bernard de Vregille agus Louis Neyrand (Turnhout: Brepols, 1986). Tá aistriú Fraincise ann, mar aon leis an teacs Laidine, ag Bernard de Vregille agus Louis Neyrand, Apponius. Commentaire sur le Cantique, 3 vols, Sources Chrétiennes 420, 421, 430 (Paris: Cerf, 1997-98).